آرشیو بهمن ماه 1399

مثلا دنبال تفسيرهاي مثبت، منطقي و متفاوت‌تري از زندگي و رويدادهاي آن باشيد. چرا فكر مي‌كنيد فقط يك تفسير براي يك اتقاق وجود دارد؟ مثلا اگر شخصي، شما را ترك كرده‌؛ چرا فكر مي‌كنيد همه شما را رها مي‌كنند؟ آيا با اين افكارتان به نتايج سودمند و ارزشمندي در زندگي مي‌رسيد؟

خودتان را يك انتخاب‌گر فعال در روابط بدانيد؛ نه يك تسليم شده‌ي منفعل! منتظر نباشيد تا تله‌ي شما، برايتان آدمهاي مشابه‌اي را انتخاب كند و بعد شما تفسير كنيد كه همه من را ترك مي‌كنند يا هيچ‌كس من را دوست ندارد يا همه مي‌خواهند به من آسيب بزنند!

آگاه باشيد كه تحت چه شرايطي، روابط خود را انتخاب مي‌كنيد و با چه توجيهاتي، به روابط خود ادامه مي‌دهيد. مثلا وقتي تله نقص و شرم داريد در روابطي مي‌مانيد كه شما را تحقير مي‌كنند و حتي عشق را برابر با كنترل و فشار، تفسير مي‌كنيد! پس باور و رفتار شما در خدمت تله عمل كرده و به تداوم آن كمك مي‌كند‌.

از شما مي‌خواهم كه با جديت تمام با تله خود وارد بحث و جدل شويد! اصلا تصور كنيد تله خود را مي‌خواهيد در محكمه ذهنتان، محاكمه كنيد. چه دلايل و شواهدي، عليه او مي‌آوريد!؟ ممكن است حتي صدايتان را بلند و خشم خود را بر سر او خالي كنيد! بهتر است تله را از خودتان جدا تصور كنيد تا بهتر اثرات آن را بر خودتان بررسي كنيد.سوالات قبل ازدواج 

به اين توجه كنيد كه تا حالا تجارب شما چگونه در جهت تاييد تله‌هاي شما بوده‌اند و اگر چنين نبود چه تغييراتي در زندگي‌ شما رخ مي‌داد؟ احتمالا اين روابط مخرب را نداشتيد! يا رشته مورد علاقه‌اتان را ادامه مي‌داديد! يا كار چالشي‌تري انتخاب مي‌كرديد! تله‌ها، انتخاب‌هاي شما را در زمينه روابط، شغل، ازدواج و... تحت تاثير قرار مي‌دهند و در مقابل، انتخاب‌هاي منفي نيز تله‌هاي شما را تقويت مي‌كنند.

آيا كساني كه انتخاب مي‌كنيم يا عاشق مي‌شويم؛ انتخاب و خواسته بخش سالم ما هستند يا بخش ناسالم ما..!؟ اول به اين سوال فكر كنيد.

اگر در كودكي پدر و مادري داشته باشيم كه با ما بد رفتاري كرده باشند و ما دچار تله هايي شده باشيم؛ الان بيشتر احتمال دارد كه در ازدواج نيز افرادي را انتخاب كنيم كه با ما بد رفتار كنند يا ممكن است بيشتر جذب چنين افرادي شويم!

يا اگر ما را در كودكي زياد كنترل كرده‌اند الان هم يا ما كاملاً تحت كنترل ديگران در مي‌آييم يا ديگران را كنترل مي‌كنيم! يا كسي كه در كودكي آزار جنسي ديده است؛ الان هم درگير روابط جنسي متعدد با ديگران مي‌شود!

ما آگاهانه يا ناآگاهانه در مسير تاييد و تداوم تله‌ها زندگي مي‌كنيم. حتي تركيب هيجاني و جنسي كه در ما نسبت به ديگران فعال مي‌شود برگرفته از تله‌‌ ماست. مثلا كسي كه طرحواره نقص/ شرم دارد؛ نسبت به كسي كه حس مي‌كند قدرت، هيجان و زيبايي دارد جذب مي‌شود! يا كسي كه طرحواره رهاشدگي يا محروميت هيجاني دارد؛ بيشتر جذب يك رابطه عاطفي بي‌تعهد و ناپايدار يا سرد و بي‌عاطفه مي‌شود!

پس عاشق شدن، ممكن است نشانه فعال شدن تله‌هاي ما باشد! زيرا كساني كه تله‌هاي ما را فعال مي‌كنند براي ما آشناتر و جذاب‌تر هستند و حتي ما تعاريف و باورهايي از عشق داريم كه مطابق با تله‌هاست! در اثر تله‌ها، براي ما دنيايي در در كودكي ساخته مي‌شود كه در بزرگسالي، جز آن، دنياي ديگر يا واقعيت ديگري را نمي‌بينيم! ما تمايل داريم كه رنج‌ها و موقعيت‌هاي رنج آور كودكي را تكرار كنيم و با آدمهاي مشابه روبرو شويم؛ البته نه آگاهانه

تله ها باعث مي‌شوند كه ما در دام تكرار شرايط كودكي بيفتيم! آنها به ما مي‌گويند چه احساسي نسبت به خودت داشته باش و چه ديدگاهي نسبت به خود، ديگران و جهان..! تله‌ها به ما آسيب مي‌زنند اما چون تنها باورهاي آشنايي هستند كه ما داريم؛ پشت آنها احساس امنيت داريم! زيرا باعث مي‌شوند رنج واقعيت را تحمل نكنيم و با پيش‌بيني پذيري زندگي كنيم.

مثل يك سناريويي كه از قبل در ذهن ما طراحي شده است و به ما مي‌گويد با چه كساني در ارتباط خواهيم بود؟ با چه كسي ازدواج مي‌كنيم و چه كاره مي‌شويم! براي بهبود و تغيير تله‌ها ابتدا بايستي نسبت به آنها بينش پيدا كنيم كه كجاها بر ما تاثير داشته و دارند و چگونه و در چه موقعيت‌ها و روابطي فعال مي‌شوند. اين گام اول درمان است.

برخي راههاي تداوم و‌ تكرار تله‌ها در ما

۱- خطاهاي شناختي: تفسيرهاي منفي و غيرواقع‌بينانه‌اي هستند كه توسط آنها رويدادها و واقعيت‌ها را تفسير مي‌كنيد. كسي كه تله خاصي دارد اطلاعات و رويدادها را به گونه‌اي تفسير مي‌كند تا تله‌هاي او تاييد شوند. خطاهاي شناختي باعث مي‌شوند اطلاعات همسو با تله‌ها تقويت و اطلاعات مغاير با تله‌ها انكار يا ناديده گرفته شوند.

اگر متوجه شده‌ايد دچار چه تله‌هايي هستيد بايد بررسي كنيد در وقت موقعيت‌ها و رويدادهاي منفي، چه افكار و برداشتهايي داريد؟ خطاهاي شناختي موجود در افكار شما چه هستند؟ هر بار كه خطاهاي شناختي خود را پيدا و افكار و برداشت‌هاي خود را منطقي و انعطاف‌پذير كنيد؛ تله‌هاي شما هم بيشتر به خودآگاه آمده و تحت كنترل در مي‌آيند. برخي از خطاهاي شناختي را در استوري مي‌آورم.

۲- الگوهاي خودآسيب‌رسان: رفتارهايي هستند كه شما را درگير موقعيت‌ها و روابطي مي‌كنند كه تله‌هاي شما تكرار و تقويت مي‌شوند. مثلا كسي كه تله رهاشدگي دارد با آدمهايي وارد رابطه مي‌شود كه او را ترك مي‌كنند يا هميشه به او خيانت مي‌كنند يا اصلا متاهل هستند! يا كسي كه تله محروميت هيجاني دارد به آدمهاي سرد، دل مي‌بندد. يا كسي كه تله بي‌اعتمادي/ بدرفتاري دارد درگير روابط آسيب زننده مي‌شود.

آگاه باشيد كه الگوهاي تكراري شما در روابط چيست؟ بيشتر با چه نوع آدمهايي ارتباط برقرار مي‌كنيد؟ آيا آدمهاي امن، سالم و مورد اعتمادي را انتخاب مي‌كنيد؟ نگوييد همه مردها يا زن‌ها بد شده‌اند؛ پس من ديگر وارد رابطه با هيچكس نمي‌شوم! يا هيچكس من را دوست ندارد! يا همه مي‌خواهند از من سواستفاده كنند! اين عبارات، خودشان باورهاي ناشي از تله‌هاست! به جاي اين، نقش خود را در اين روابط پيدا كنيد

۳- پاسخ‌هاي مقابله‌اي: افراد ممكن است در برابر تله‌ها بصورت عادت، سه واكنش ناسازگارانه نشان دهند كه همين واكنش‌ها، بيشتر تله‌هاي آنها را تقويت مي‌كنند.الف- جنگ (جبران افراطي) ب- فرار (اجتناب) ج- تسليم يا ميخكوب شدن. افراد ممكن است يك پاسخ خاص را بيشتر انجام يا در مقاطعي چند پاسخ مختلف را انجام دهند كه در واقع سبك مقابله‌اي آنها محسوب مي‌شود.

مثلا كسي كه تله بي‌اعتمادي/بدرفتاري دارد ممكن است از برقراري هر رابطه عاطفي، اجتناب كند اما همان فرد اگر در رابطه‌اي آسيب زا باشد ممكن است برعكس خود را تسليم نگه دارد! يا كسي كه تله رهاشدگي دارد به روابطي كه فقط او را ترك مي‌كنند عادت مي‌كند! اما پاسخ‌هاي سازگارانه بر اساس پذيرش واقعيت و مسئوليت و تعهد به تغيير انجام مي‌شود

مي‌گويد: از او مي‌ترسم! من را كنترل مي‌كند به من توهين مي‌كند؛ من را تحقير مي‌كند و به من خيانت مي‌كند اما آدم خوبي‌ست؛ خيلي دوستش دارم!

اولا خودتان را درگير تعريف آدم خوب و بد نكنيد! چون اولا آدم خوب ممكن است بدي كند و آدم بد ممكن است خوبي كند!‌ دوماً معمولا تعاريف آدم خوب و بد تشكيل شده است از مجموعه‌اي مبهم از قضاوتهاي كلي شما كه يك نفر را مطلقاً خوب يا بد فرض مي‌كنيد.

مثلا فكر مي‌كنيد تمام مردان هميشه دست بزن دارند مثل پدر شما و چون اين آدم ندارد يك امتياز است و آدم خوبي حساب مي‌شود! گاهي هم چون خودتان يك ضعف داريد يا مثلا در تله نقص و شرم هستيد عاشق آدم‌هاي جذاب و به ظاهر قدرتمند مي‌شويد و ديگر صفات واقعي فرد را ناديده مي‌گيريد! يا چون در تله رهاشدگي هستيد به كسي كه حتي نصف و نيمه با شماست و با ديگران؛ دلخوش هستيد و كافيست فقط تركتان نكند؛ ديگر شما او را خوب مي‌دانيد!

پس اين نكته، مهم است كه تعريف شما از آدم خوب چيست؟ آدمي كه يك يا چند صفت مورد علاقه شما را دارد مثلا جذاب است! دست بزن ندارد! معتاد نيست! گفته تركت نمي‌كنم! گفته دوستت دارم!‌ يا آدمي كه واقعا در ارتباط با شما رفتار خوبي دارد؟

اين طبيعي‌ست كه به هر دليل غيرمنطقي ممكن است شما كسي را دوست داشته باشيد اما تنها با دلايل حسي و احساسي، نمي‌توانيد متوجه واقعيت‌ يك نفر شويد و قضاوت كنيد كه او آدم خوبي است! زيرا آدم خوب، يعني كسي كه رفتار خوبي با شما دارد! نه كسي كه صرفاً نقاط ضعف شما را ندارد! يا خوب حرف مي‌زند! يا وعده‌هاي خوب داده است!

مي‌گويد عاشقش هستم! بيكار است اما باهوش است! من مي‌دانم كه آينده خوبي دارد و خوش شانس است! من را دوست دارد اما فقط نمي‌تواند احساسش را به من بيان كند! مي‌دانم چون كسي او را درك نمي‌كند اين مشكلات عصبي و افسردگي شديد را دارد؛ پس من سعي مي‌كنم او را كمك كنم تا خوب شود!سوالات قبل ازدواج 

در واقع شما عاشق كسي شده‌ايد كه اميدواريد با عشق شما تبديل به آدمي ديگر شود! اولا چرا ديگران بايد بر طبق توقع‌ و قاعده شما تغيير كنند؟! دوما شما در واقع عاشق خود واقعي فرد نشده‌ايد؛ بلكه شما روي چيزي كه نيست قمار كرده‌ايد و اميد واهي داريد؛ پس اگر نقشه شما عملي نشود دلسرد مي‌شويد! شايد هم هميشه در يك اميد واهي بمانيد كه بهتر مي‌شود..! شما عاشق صفات بالقوه‌ فرد شده‌ايد؛ نه صفاتي كه فرد اكنون بالفعل دارد! رابطه‌اي كه در آن، شما ناجي و ديگري قرباني است و يا برعكس، رابطه‌اي سالم نيست!

روانشناسي غير علمي، ما را تشويق به نديدن واقعيت‌ها و اتفاقات ناگوار، فرار از احساسات منفي و اجتناب از اطلاعات مي‌كند! اما اين اطلاعات چقدر غيرمهم و غيرلازم هستند؟ اتفاقات و اطلاعات، به خودي خود، به ما آسيب نمي‌‌زنند يا دست كم، اين همه آسيب‌زا نيستند؛ بلكه تفسير و استفاده‌اي كه از آن‌ها مي‌كنيم ممكن است آسيب‌زا باشد.

جهان بيرون، هرگز خودش را با افكار من تنظيم نمي‌كند! مسائل من نيز با فكر نكردن، محو نمي‌شوند‌ و اتفاقاً هر چقدر ما سعي كنيم به چيزي فكر نكنيم بيشتر در ذهن ما تكرار مي‌شود و تاخير نيز در حل مسئله يا فرار از واقعيت، كار را براي ما سخت‌تر مي‌كند!

در رويكرد مقابله‌اي كنترل و سركوب، ما مي‌خواهيم علت‌ها را حذف كنيم تا دچار احساسات و افكار منفي نشويم! چون سلامت رواني را در اين مي‌دانيم كه مطلقاً هيچ حس بدي در ما نباشد! شما شايد بتوانيد در جهان بيرون، تنها چيزهايي كه البته تحت كنترل شماست را حذف كنيد؛ اما نمي‌توانيد اين رويكرد حذف و كنترل را براي جهان درون هم استفاده كنيد!

ما موجوداتي هستيم با گذشته و تاريخچه‌ و با خاطرات و تجربياتي... شما نمي‌توانيد محتواي فكري، احساسي و هيجاني اينها را در خودتان حذف كنيد؛ چه بسا سركوب و كنترل، آنها را شديدتر مي‌كند و از ميان خواب‌ها و اعمال ناآگاهانه‌ي شما سر بر مي‌آورند!

پرداختن به مصرف الكل، مواد مخدر، قرص‌هاي روانگردان، رفتار خودكشي، افسردگي، حملات اضطرابي، اعتياد به روابط جنسي، توهم مثبت، خوش خيالي و... اينها نمونه‌هايي از رفتارهاي كنترلي است‌ كه نتايجي جز بيماري، اجتناب از واقعيت و عدم روبرو شدن با مسائل نخواهند داشت.

اين روش‌هاي كنترلي مي‌خواهند بگويند اصلا قبل از اينكه دچار رنج و ناراحتي شوي، علت را حذف كن! اما شما چقدر كنترلي بر حذف و تغيير عوامل دروني و بيروني ناراحتي خود داريد؟ اين حذف و كنترل‌ها چه هزينه‌ها و تبعاتي براي شما به همراه دارند؟ به اينها خوب فكر كنيد.

مشكلات روانشناختي ما، زماني شروع يا تشديد مي‌شوند كه مي‌گوييم من نبايد بترسم! من نبايد گريه كنم! من نبايد الان دلتنگ كسي كه مرا ترك كرده باشم! من نبايد احساس تنهايي كنم! اين نبايدها ناشي از نپذيرفتن واقعيت و روبرو نشدن با احساساتتان است و به اين منجر مي‌شود كه شما واكنش‌هاي هيجاني انجام دهيد تا احساس رنجتان را هر طور شده، رفع و در واقع، سركوب كنيد!

مثلا براي اينكه احساس تنهايي نكنيد؛ با هر كسي از راه رسيد يا دل بستيد؛ ازدواج مي‌كنيد! براي اينكه احساس دلتنگي نكنيد؛ وارد رابطه جايگزين مي‌شويد! چون احساس بيهودگي و بي‌ارزشي مي‌كنيد يا چون از مشكلي در رنج هستيد؛ به سمت اعتياد و مصرف مشروبات الكي مي‌رويد! يا چون به شما خيانت شده و خشم داريد؛ شما هم با خيانت جبران مي‌كنيد! يا چون ترس از شكست داريد؛ هيچ كار جديدي را شروع نمي‌كنيد!

در تمام اين حالات، شما شايد موقتا آن احساس رنجتان را خفه كنيد كه فقط حس نشود؛ اما چون رفتار شما هيجاني و بر اساس انواع اجتناب صورت گرفته است؛ سالم، مسئولانه و عاقلانه نيست. پس هم از آسيب جلوگيري نمي‌كند و هم شما را به نتايج درستي نمي‌رساند! وقتي احساساتتان را نپذيريد؛ از آنها كوه مي‌سازيد و‌ به آنها دامن مي‌زنيد؛ پس شدت و مدت آنها، زياد و خارج از كنترل مي‌شود! مثلا يك غم طبيعي را تبديل به افسردگي مي‌كنيد!سوالات قبل ازدواج 

حتي ممكن است وارد توهمات مثبت شويد تا با افكار جادويي، احساس رنجتان را تسكين دهيد! ممكن است در كنترل خرافه يا اشخاصي كه شما را مسخ كنند قرار بگيريد تا احساس رنجتان حذف شود! اما هيچ راهي جز پذيرش واقعيت و احترام به حقيقت، شما را به صلح و سازگاري نمي‌رساند! وقتي واقعيت‌هاي خودتان را و ديگران را همان طور كه هستند بپذيريد؛ احساس قدرت و اعتماد بنفس مي‌كنيد.

مهم اين است آگاه باشيد فرار، انكار و توهم دارد به شما چه آسيب‌هايي مي‌زند؟ چه هزينه‌هايي براي شما به همراه داشته و چگونه شما را از اهداف و ارزشهايتان دور كرده است‌؟ خيلي اوقات حتي اين فرارها و انكارها، خودآگاهانه نيست و آگاهي نسبت به آنها موجب آشكار شدن و توقف آنها مي‌شود! با خودتان روبرو شويد و خود را با تمام آنچه هستيد بپذيريد!

منبع: مشاوره خانواده

افكار، قدرتشان را از شما مي‌گيرند اما قادر مطلق نيستند كه شما هر چه فكر كنيد در جهان عيني و فيزيكي بيروني كه قواعد و قوانين تعريف شده‌اي دارد، تغيير ايجاد شود يا اتفاقي بيفتد! مثلا فكر كنيد و بدون هيچ عمل فيزيكي، چيزي جابجا شود يا صفحاتي از كتاب شما ورق بخورد!

بعضي افراد چنان روي قدرت افكار اغراق مي‌كنند كه ميان آنها و واقعيت بيروني، فاصله مي‌افتد و در نهايت، دچار توهم، از بي‌خود شدن و بيماري مي‌شوند!

فرض كنيد جايي از بدن شما به خونريزي افتاده است. اگر مثبت انديش خوش خيال باشيد مي‌گوييد: هيچ اشكالي ندارد! خيال مي‌كنم اصلا زخمي وجود ندارد و يا فكر مي‌كنم كه زخمم خوب شده است!

اما اگر مثبت انديش واقع‌بينانه باشيد تلاش مي‌كنيد كه آگاه شويد چه اتفاقي افتاده و زخمتان در اثر چه حادثه‌اي رخ داده است. آن را پانسمان مي‌كنيد و با تفكر مثبت، به روند طبيعي بهبود زخم مي‌كنيد.

در تفكر مثبت خوش باورانه، شما اصلا موارد منفي يا واقعيت‌هاي رنج‌آور يا خارج از ميل و خواسته را نمي‌بينيد و يا انكار مي‌كنيد! در تفكر منفي هم برعكس فقط روي موارد منفي تمركز مي‌كنيد!

مثلا از يك گل، فقط خار آن را مي‌بينيد و از زيبايي و عطر گل لذتي نمي‌بريد! شما مي‌توانيد سراسر زندگي‌اتان را پر از بدبختي و شكست بدانيد و يا بدون هيچ مشكل و احساس منفي! اين دو نوع تفكر، هر دو غيرواقع بينانه‌ و آسيب‌زننده هستند!سوالات قبل ازدواج 

مثبت انديشان خوش خيال، از تفكر مثبت، براي اجتناب از افكار منفي و مشكلات واقعي خود استفاده مي‌كنند. آنها براي توجيه ناتواني خود، در پذيرش رنج زمان حال، به افكار مثبت مبتني بر آينده پناه مي‌برند و تا وقتي كه واقعيت‌ها و اتفاقات، طبق ليست بايدها، خواسته‌ها و آرزوهاي آنها رخ ندهد؛ دست به دامن افكار مثبت هستند تا شايد دنيا با توجه به انرژي مثبت افكارشان، تغيير كند! تفكر مثبت، وسيله انكار آنهاست!

اما وقتي كه مجبورند درد و رنج واقعيت‌ها، اتفاقات و بيماريها را تحمل كنند خودشان را سرزنش مي‌كنند كه حتما من جايي خطا فكر كرده‌ام! يا مثبت فكر نكرده‌ام يا آنطور كه بايد باور نكرده‌ام!

در نهايت هر اتفاق بدي در زندگي رخ بدهد را گردن باورهاي خودشان مي‌اندازند و خودشان هم نمي‌دانند چگونه بايد باور كنند تا اتفاق بيفتد! فقط مي‌گويند من درست باور نكردم تا شكست نخورم! در حالي كه وجود شكست‌ها و احساسات منفي، جزيي از زندگي طبيعي هر انساني است.

منبع: مشاوره خانواده

ما در برابر هيجانات منفي ممكن است با چند روش مقابله كنيم. البته هيجانات مثبت غيرقابل كنترل نيز مي‌توانند به ما آسيب بزنند!

يك روش كه قبل يا هنگام بروز هيجان انجام مي‌شود اين است كه خود را آگاهانه و بر اساس شرايط، از عامل هيجان‌زا دور نگه داريم؛ مثلا در موقعيت‌هاي پراسترس يا در روابط غيرقابل كنترل كه مجبور نيستيم باشيم قرار نگيريم يا موادي كه مي‌دانيم هيجانات ما را از كنترل خارج مي‌كنند مصرف نكنيم!

يا براي حفاظت از جان خود، در شرايط پرخطر قرار نگيريم يا خوراكي‌هاي پركالري را در منزل نگه نداريم و... اين اجتناب‌ها چون موقعيتي و مقطعي هستند؛ ممكن است در مواقعي اثربخش باشند.

روشي ديگر اين است كه باورها و قضاوت‌هايي از خود كه عامل هيجاناتمان هستند را بررسي و افكار خطاي خود را پيدا كنيم. مثلا اين ديدگاه كه من نبايد دچار موقعيت چالش برانگيز شوم يا اينكه من اگر در موقعيتي رنج‌آور قرار گرفتم؛ اصلا نمي‌توانم آن را تحمل كنم يا من تحمل شكست يا ناكامي را ندارم

يا اگر فلان اتفاق بيفتد يا اگر كسي من را دوست نداشته باشد و يا اگر از فلاني جدا شوم؛ فاجعه است و... مسلماً من ديدگاهي دارم و در خود مي‌پرورانم كه خود موجب هيجانات منفي در من مي‌شود!

اما روشي ديگر هم وجود دارد كه افراد بعد از بروز هيجانات انجام مي‌دهند. مثلا سركوب هيجان يا اجتناب ذهني از هيجان، توهم و خوش خيالي، رويا پروري، اميدواري كاذب، پرت كردن حواس، پرداختن به فعاليتهاي انرژيبخش، آرام سازي خود و غيرهسوالات قبل ازدواج 

برخي روشها نه تنها هيجانات شما را فروكش نمي‌دهند بلكه باعث مي‌شوند بيشتر به هيجانات خود دامن بزنيد. مخصوصاً روش‌هايي كه شما را به سمت اجتناب از تجربه افكار و احساسات منفي مي‌كشانند. چون شما را مجبور مي‌كنند كه فكر كنيد به چيزي فكر نكنيد! تلاش براي حذف فكر يا جايگزيني آن با فكر ديگر، بيشتر به فكر منفي شما دامن مي‌زند.

اما اگر شما به مرور روي وجه بالغ و آگاه خود كار كنيد و موقعيتهايي كه باعث برانگيختن هيجاناتتان مي‌شود را دوباره ارزيابي كنيد و افكار خود را مورد بررسي قرار دهيد و اگر انتظارات مثبتي از توانايي خود در مقابله با شرايط استرس‌زا داشته باشيد؛ بهتر مي‌توانيد با آن مقابله سالم داشته باشيد.

وقتي اتفاق ناگواري مي‌افتد يا در موقعيتي منفي قرار مي‌گيريد؛ افكار خطا و باورهاي منفي شما به سرعت فعال مي‌شوند و اين افكار و باورهاي شماست كه منجر به احساسات و هيجانات منفي شما مي‌شوند؛ نه آن اتفاق و موقعيت منفي. اما ممكن است نسبت به آنها ناآگاه باشيد!

در اين چرخه‌ي موقعيت و اتفاق - فكر و باور - احساس و هيجان، چه عواملي را مي‌توانيد كنترل كنيد يا چه عواملي در كنترل شماست؟

ممكن است برخي موقعيت‌ها يا اتفاقات، تحت كنترل شما باشند مثلا مي‌توانيد وارد رابطه‌‌ ناپايداري نشويد كه مي‌دانيد بيشتر به شما احساس ناامني و رهاشدگي خواهد داد يا از تشنج و درگيري با افراد ناسالم خودتان را دور نگه ‌داريد.

اما برخي موقعيت‌ها و اتفاقات هستند كه هم در كنترل شما نيستند يا كامل در كنترل شما نيستند و هم اينكه مي‌بايستي با آنها روبرو شويد و نمي‌توانيد و نبايستي از آنها بگريزيد.

مثلا وقتي كه لازم است در مصاحبه‌اي شركت كنيد؛ وقتي كه بايد براي جمعي صحبت كنيد؛ وقتي كسي به شما توهين كرده است و يا در تلاشي شكست خورده‌ايد؛ وقتي كه در آستانه جدايي از يك رابطه ناسالم قرار داريد‌

اما شما در اين وضعيت‌ها مي‌توانيد افكار و باورهاي خود را منطقي و عقلاني‌تر كنيد تا دچار هيجانات منفي نشويد يا حداقل هيجانات منفي كمتر و موقت‌تري را تجربه كنيد تا به دنبال آن رفتار سالم‌تري از شما بروز داده ‌شود.

در نهايت با كمي اضطراب، در مصاحبه شركت مي‌كنيد و براي جمع صحبت مي‌كنيد؛ قاطعانه و محترمانه با آن توهين برخورد مي‌كنيد و از شكست خود درس مي‌گيريد و بدون ترس و وابستگي يا با كمترين رنج و آسيب، خودتان را با جدايي سازگار مي‌كنيد.سوالات قبل ازدواج 

اما اگر باور داشته باشيد كه آن موقعيت‌ها و اتفاقات ناگوار، مستقيماً علت هيجانات منفي من شده‌اند؛ متوجه افكار و باورهاي واسطه نمي‌شويد و مسئوليت احساسات خود را نمي‌پذيريد. اتفاقات و موقعيت‌ها بر ما تاثير دارند اما افكار و باورهاي ما تاثير بيشتري بر احساسات و هيجانات ما دارند و در واقع علت آنها هستند.

افرادي كه عقلاني زندگي مي‌كنند و درست انديش هستند؛ افكارشان را بيشتر علت اصلي احساسات خود مي‌دانند؛ آنها سالم‌تر زندگي مي‌كنند و كمتر به هر دليلي ناراحت مي‌شوند. البته زيستن آگاهانه و عقلاني، به معناي حذف يا انكار احساس و عاطفه نيست و اين دو هم در مقابل هم نيستند.

اما نادرست انديشان و كساني كه رفتارهاي هيجاني و غيرعقلاني دارند بيشتر تحت كنترل احساسات خود هستند و ثبات عاطفي و هيجاني نيز ندارند. آنها ديگران را مقصر احساسات خود مي‌دانند.

منبع: مشاوره خانواده